İnsanı suça yönelten pek çok psikolojik hastalık var. Ancakaraştırmalar gösteriyor ki; suç işleyen kişinin mutlaka bir kişilikbozukluğu ya da ruhsal sorununun olması gerekmiyor! Hayatları boyuncason derece sağlıklı yapıda bulunan insanlar da, kendilerinin bile hiçummadığı zamanda ciddi bir suç işleyebiliyor...
Doç. Dr. Özkan Pektaş, insanı suça yönelten ruhsal hastalıklarla ilgili soruları yanıtladı:
Hangi ruhsal hastalıklar insanı suça iter?
Aslında psikiyatrik bozukluklardaki suç oranı ile normal insanlardakisuç oranı birbirine eşittir. 'Psikiyatrik bozukluğu olanlar daha fazlasuç işler' diye bir durum söz konusu değlidir. Fakat bazı kişilikgelişimleri ve birtakım kişilik bozuklukları; insanı suç işlemeyeyatkın hale getirebiliyor. Kişilik bozukluklarından sonra bir depsikiyatrik hastalıklar oluyor. Bu gibi durumlarda insan kendisine veçevresine zarar verme özelliğiyle ön plana çıkıyor. 'Anti sosyalkişilik bozukluğu'; suç işlemeye yatkın yapısı olan kişiler içinkullanılan bir terimdir. Ama bir hastalık değildir, sadece bir kişilikbozukluğudur. Bizim tıp dilinde 'border-line' dediğimiz çizgidekikişilik bozukluğu olan kişiler de suç işlemeye yakındır. Şizofrenikbozukluklarda da suç işlemeye yatkın yapılar varolabilir ama bu suçlarnormal insanlarınki gibi değildir. Şizofrenide kişi halusinasyonları vehezeyanları doğrultusunda yaşadığından, buna bağlı olarak suçişleyebiliyor.
HER AN SUÇ İŞLEYEBİLİRLER
Bir insanın suç işlemeye meyilli olup olmadığını çevresindekiinsanlar rahatlıkla anlarlar mı? Yoksa normal davranan insanlar, birdenmi suç işleme girişiminde bulunurlar?
Normal davranan insanlar da birden suç işlemeye yatkın hale gelebilir.Çevresindeki insanlar, bu durumu anlar ya da anlamayabilir. Özelliklesuç işleme potansiyeli olan insanlarda; alkol ve madde kullanımınıvarsa birden durup dururken suçun ortaya çıktığını görebiliyoruz. Antisosyal kişilik bozukluğu, 15 yaşa kadar birtakım belirtiler verir.Çocuğun kendisine verilen sorumlulukları yerine getirmemesi, okuldaöğretmen ve arkadaşlarıyla arasında çatışmalar yaşaması, evde paraçalma, okulu asma, öğretmen veya idarecilere karşı çıkma ve önüne çıkanhayvanlara eziyet etme durumları, aslında hep bir anti sosyal kişilikbozukluğu sinyalidir. Bu kişilik bozukluğu 20'li yaşlarda tamamenoturur. Oturan bozuk kimlikle birlikte, bu insan alkol ve bağımlılıkyapıcı madde de kullanıyorsa kolay suç işleyen bir yapıya girebiliyor.
SUÇA ANLAM KATAR
Teröristler hep ruhsal hastalığı olan kişiler midir, nasıl seçilebilirler?
Ruhsal hastalıkları yoktur. Teröristlerde genellikle kişilikle ilgiliproblemler vardır. Suç işlemeye yatkın yapıya eklenen yüceleştirilmişbirtakım kavramlar vardır. Suça, anlam katmak isterler. Yarattığıideoloji, kişinin muhakeme yeteneğini de olduğundan çok daha farklı birhale getirir. Bir psikopatın da, anti sosyal kişilik yapısındakikişinin de farklı bir muhakeme yeteneği vardır. Buna inanırlar. Buinancı geliştirdikten sonra biraz daha cesaret kazanmak için; madde yada alkol alarak kendilerini istedikleri kıvama getirirler. Bu kişiler,alkol ya da maddenin etkisiyle oluşan farklı muhakeme duygusu nedeniylesuçu tamamen normal bir şeymiş gibi algılarlar
Hangi yaşlar bu anlamda tehlikelidir?
Zaman içinde 40'lı yaşlarla 38- 40'dan sonra, bu yapıda bir geriyedönüş olabiliyor. Ancak 20'li yaşlar, bu kişilik yapısındaki kişilerinen zirvede olduğu dönemlerdir. Zaten çok uzun yaş**ıyorlar.Etraftakilerle devamlı bir problem içinde oldukları için bir süre sonraöldürülürler.
İnsanların inandırmaları neden kolay oluyor? Mehdi olduklarına gerçekten inanıyorlar mı, yoksa çevrelerini inandırmak için mi söylüyorlar?
Kişilik bozukluğu olan insanlar, genelde oldukça zekidirler. Her konudakonuşabilir ve tartışabilirler. Ancak bir konuda hezeyan şeklindegeliştirilmiş düşünceleri vardır. 'En büyük benim, aslında benimdünyaya gönderilmiş olmam bile bir amaç uğruna' gibi düşüncelerehezeyan boyutunda inandığı için, çevresine de durumunu bu şekildeanlatıyor. Çevresindeki insanlar da onun doğru söylediğini düşünüyor vebu insanlar çok büyük topluluklara hitap etmeye başlayabiliyorlar.Hitler de bu yapıdaki insanların başında yer alıyordu. Bu kişilikyapısındaki insanların 'Ben mehdiyim, imparatorum, dünyadaki adaletidüzeltmek üzere gönderildim' şeklinde kurulan cümleleri etrafındakibirçok kişiyi etkiliyor. Daha sonra da saçmalamaya başlıyorlar. Aynışeyi, kişi oynayabiliyor da. Oynamaya yatkın kişilerdir. Birçok suçlupsikiyatri bölümlerine hakim tarafından gönderildiğinde bu bozukluğuoynar. Bu insanlar çok başarılı olabilirler, patron olurlar, en tepeyeyükselmeleri bile mümkündür.
ANTİ SOSYAL ERKEK DAHA ÇOK
Psikiyatristler kolaylıkla teşhis koyabilirler mi, bu kişilerin keşfedilmeleri güç mü?
Evet bu kişilerin keşfedilmesi psikiyatristler açısından zordur. Dahaçok adli olaylarla getirtirilirler. Kişi kendi başına gelip başvurmaz.Bu nokta dışında başka hiçbir bozuklukları da yoktur.
Neden genelde teröristler erkek oluyor?
Erkeğin suç işlemeye yatkınlığı, kadına göre çok daha fazla. Erkeğinvücudundaki hormonlarda yetiştiriliş biçimi rol oynar. Anti sosyalkişilik yapısı erkeklerde daha fazladır.
HİPNOZLA SUÇ EFSANESİ
Teröristle bir adi katil arasında ruhsal açıdan fark var mıdır?
Muhakeme yeteneğinde fark vardır. Birisi yargısını bir ideolojiyeyerleştirmiş durumdadır. 'Ben bunu yapıyorum ama insanların yararıiçin' der. Suça anlam kazandırmaya çalışırlar. Diğerinde daha ilkel vedaha bir vahşi düşünceler vardır. 'Başkasına yar etmemek gibi'. Onuniçin de suç işleyen pek çok insan bunu idealize etmeye çalışır. Devletiçin yapmaya çalışır
Hipnozla ya da bazı psikolojik yöntemlerle gerçekten kişinin beyni yıkanabilir mi, yoksa bu sadece bir efsane midir?
Bu bir efsanedir ve sadece filmlerde oluyor. Buna yatkın insanlar varsazaten hipnoza ya da başka yöntemlere gerek kalmaz, onları kolaylıklaikna edebilirsiniz. Bağımlı kişilik yapısı gösteren insanlar, buhezeyanlara kolaylıkla kapılabilir.
Planlayarak ve hesaplayarak adam öldüren biri, uzun yıllarhapis yattıktan sonra cezaevinden çıkıyor. Bu kişi, hiç tedavigörmemesine rağmen dışarıdaki hayatında normal biri olabilir mi?
Suç işleyen önemli bir popülasyon tamamen normal. Bunu ağır birpsikiyatrik hastalık sonucu yaptı ve cezaevinden çıktıysa tekrar cezaişleyebilir. Anti sosyal kişilik yapısında biri adam gibi adam olmakiçin çaba harcar ve olursa, o zaman bir şey yapmaz. Ama adam olmazsa vetoplum tarafından destek görüyorsa aynı sorunlarla karşımıza çıkar
Mehmet Ali Ağca, Çakal Karlos
gibi teröristler gençler için gerçekten örnek olur mu, kimler özentiyle terörist olur, bu bir ütopya mı?
Sorunun ülke içinde nasıl bir yer teşkil ettiği çok önemli. Ülkedeböyle durumların kabul edinirliğini görmek gerekli. Maalesef bizimülkemiz buna yatkın bir ülke. Ülkede bu tip insanlara 'yiğit çocuklar'diyen siyasetçiler oldu ve gençler bunları dinledi. Anti sosyal kişilikbozukluğuna yatkınlık, ailede böyle özelliği olan kişi varsa, özentiönem kazanır. Bu kişilik yapısındaki kişileri önce okul dönemindedisipline etmek gerekir, olmazsa askerde olmazsa zaten mahkemede, oradada olmazsa cezaevinde kontrol edilmeleri gerekir. Ancak bizimcezaevlerimizde yeteri kadar eğitme mantığı oluşmadığı için, bunlarkolaylıkla çeteye dönüşebiliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder